Konsul Honorowy Kazachstanu w Białymstoku - Informacje z MSZ

Na prośbę Ambasady Republiki Kazachstanu w Polsce publikujemy oficjalne stanowisko władz Kazachstanu w sprawie ostatnich wydarzeń.

• W dniu 2 stycznia 2022 r. w obwodzie Mangistauskim na zachodzie Kazachstanu zaczęły się demonstracje przeciwko podwyżce cen detalicznych ciekłego gazu ziemnego (LNG). Protestujący domagali się sprowadzenia cen do poprzedniego poziomu i rozwiązania szeregu problemów społeczno-gospodarczych.
• Zgodnie z instrukcją Prezydenta Rząd Kazachstanu niezwłocznie zareagował na postulaty obywateli i podjął działania na rzecz obniżenia cen gazu oraz wprowadził moratorium na podwyżki cen na ważne społecznie produkty spożywcze, paliwa i smary oraz media komunalne.
• Wszystkie osoby wcześniej zatrzymane podczas niedozwolonych czynności zostały zwolnione.
• Po spełnieniu żądań protestujących w obwodzie Mangistauskim rozpoczęły się demonstracje z podobnymi żądaniami we wszystkich większych miastach kraju.
• W dniu 4 stycznia 2022 r. Prezydent Kazachstanu Kasym-Żomart Tokajew zaapelował do obywateli, aby nie ulegali prowokacji podczas wieców przeciwko podwyżce cen gazu, przywołał do wzajemnego zaufania i dialogu. Prezydent polecił Rządowi Kazachstanu i władzom lokalnym znalezienie pokojowe sposoby rozwiązania problemów poprzez dialog ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oparty na poszanowaniu praw i wolności obywateli.
• Działania te wykazały wyraźną wolę polityczną i zaangażowanie w rozwiązywanie różnic poprzez dialog, potwierdzając przywiązanie władz do koncepcji „Państwa Słyszącego”.
• Niestety protesty w wielu dużych miastach zostały wykorzystane przez grupy terrorystyczne, ekstremistyczne i przestępcze w celu eskalacji sytuacji i stosowania przemocy. W związku z tym Prezydent nakazał podjęcie pilnych działań mających na celu zapobieżenia zamieszkom i ogłosił stan wyjątkowy w całym kraju.
• Pomimo podjętych środków, dalsza eskalacja przemocy była spowodowana masowymi atakami zbrojnymi na budynki instytucji publicznych, posterunki policji, bazy wojskowe, ludność cywilną, w tym pracowników medycznych, strażaków i dziennikarzy.
• Najtrudniejsza sytuacja rozwinęła się w mieście Ałmaty, gdzie terroryści zajęli budynek administracji prezydenta miasta, lokalną rezydencję Prezydenta Kazachstanu, komendy policji miejskiej, terenowe oddziały Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego, prokuratury oraz studia telewizyjne i radiowe.
• Terroryści zajęli również międzynarodowe lotnisko Ałmaty, na którym znajdowały się samoloty lokalnych i zagranicznych linii lotniczych z pasażerami na pokładzie.
• Analiza sytuacji wykazała, że Kazachstan został poddany zbrojnej agresji przez dobrze skoordynowane grupy terrorystyczne szkolone za granicą. Według wstępnych danych niektórzy napastnicy mają doświadczenie w udziale w walkach w „punktach zapalnych” po stronie radykalnych grup islamistycznych.
• Grupy terrorystyczne pojawiły się poprzez aktywację tak zwanych „uśpionych komórek”. Niestety, organy ścigania Kazachstanu nie były gotowe na tak masowe i skoordynowane ataki w różnych regionach jednocześnie.
• O ile początkowo zgromadzenia w zachodnim Kazachstanie miały charakter pokojowy i wysuwały postulaty o charakterze społeczno-gospodarczym, to uczestnicy kolejnych zamieszek nie wysuwali żadnych konkretnych żądań gospodarczych, a nawet politycznych. Nie mieli oni zamiaru negocjować z władzami, ale dążyli do siłowego obalenia porządku konstytucyjnego.
• W związku z gwałtownym zaostrzeniem się sytuacji w kraju Prezydent Kazachstanu K.Tokajew objął stanowisko Przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa Republiki Kazachstanu. W dniu 6 stycznia nakazał rozpoczęcie w kraju operacji antyterrorystycznej, mającej na celu wyeliminowanie zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego oraz ochronę życia i mienia obywateli Kazachstanu.
• Obiektywnie oceniając sytuację, Prezydent Kazachstanu został zmuszony do zaapelowania do państw członkowskich Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) o wysłanie sił pokojowych w celu ustabilizowania sytuacji w kraju.
• Podstawą prawną rozmieszczenia Zbiorowych Sił Pokojowych OUBZ w Kazachstanie są artykuły 2 i 4 Układu o bezpieczeństwie zbiorowym, Umowa o działaniach pokojowych oraz apel Prezydenta Republiki Kazachstanu o udzielenie stosownej pomocy.
• Mandat sił pokojowych obejmuje ochronę obiektów strategicznych oraz osłonę kazachskich sił porządkowych. Główne działania przeciwko grupom terrorystycznym są prowadzone przez organy ścigania oraz Siły Zbrojne Republiki Kazachstanu.
• Obecnie do Kazachstanu przybywają siły pokojowe ze wszystkich państw członkowskich OUBZ, w liczbie około 2500 osób.
• Zbiorowe Siły Pokojowe OUBZ przebywają czasowo na terytorium Kazachstanu i opuszczą kraj po ustabilizowaniu się sytuacji po pierwszym żądaniu strony kazachskiej.
• Prezydent K.Tokajew polecił organom ścigania utworzenie grupy śledczej w celu przeprowadzenia dochodzenia na dużą skalę i postawienia wszystkich odpowiedzialnych przed wymiarem sprawiedliwości. Wyniki śledztwa po jego zakończeniu zostaną udostępnione społeczności międzynarodowej.
• Kazachstan zapewnia bezpieczeństwo i ochronę zagranicznych placówek dyplomatycznych w kraju, a także personelu i mienia zagranicznych firm i inwestorów. Sytuacja wkrótce się ustabilizuje i nie będzie zmian w polityce gospodarczej i klimacie inwestycyjnym państwa, wszystkie zobowiązania Kazachstanu pozostają w pełni.
• Czasowe ograniczenie dostępu do Internetu w kraju spowodowane było przeprowadzeniem operacji antyterrorystycznej w celu zablokowania komunikacji między członkami grup terrorystycznych.
• W dniu 7 stycznia 2022 r. w przemówieniu do narodu Kazachstanu Prezydent K.Tokajew poinformował, że w kraju nadal trwa operacja antyterrorystyczna. Policja, Gwardia Narodowa i Siły Zbrojne prowadzą zakrojone na szeroką skalę działania w celu neutralizacji grup terrorystycznych i przestępczych.
• Szczególnie ważne jest, aby pokojowo nastawieni demonstranci nie podlegali żadnemu rodzajowi prześladowania.
• Należy zwrócić uwagę na solidarność mieszkańców Kazachstanu w trudnej godzinie. Obywatele popierają działania prezydenta K.Tokajewa na rzecz przywrócenia spokojnego życia, inicjują formowanie straży obywatelskich dla ochrony obiektów o znaczeniu społecznym.
• Bronimy naszej demokracji i Konstytucji przed islamistycznymi radykałami i terrorystami!
• Niestety, straty ludzkie mają miejsce zarówno wśród funkcjonariuszy organów ochrony porządku publicznego i personelu wojskowego, jak i wśród ludności cywilnej. To wielka tragedia dla nas, bliskich ofiar i całego narodu kazachskiego.
• W związku z licznymi ofiarami śmiertelnymi w wyniku tragicznych wydarzeń w wielu regionach kraju Prezydent Kazachstanu K.Tokajew ogłosił 10 stycznia 2022 r. dniem żałoby narodowej.